Phương pháp lọc rửa tinh trùng bằng dòng vi dịch (MFSS)

Tác giả: Trưởng phòng Lab – IVF Hồng Ngọc, Chuyên gia phôi học Vũ Đình Chất

Nếu như các phương pháp lọc rửa tinh trùng thường quy đều có nhược điểm chung là không thể loại bỏ được những tinh trùng phân mảnh AND hay khiến mẫu tinh trùng trong quá trình xử lý sẽ sinh các gốc oxi hóa tự do… Vậy nên, phương pháp lọc rửa tinh trùng bằng dòng vi dịch đã ra đời nhằm khắc phục được những nhược điểm trên.

Tầm quan trọng của việc lọc rửa tinh trùng trong điều trị IVF/IUI

Thai nhi được hình thành là nhờ sự kết hợp giữa tinh trùng người cha và trứng của người mẹ. Tinh trùng và trứng sẽ mang những vật liệu di truyền quy định đặc tính của bố mẹ và truyền lại cho con cái. Như vậy có thể hiểu nếu trứng và tinh trùng khoẻ mạnh thì thai nhi mới có thể phát triển và sinh ra em bé khoẻ mạnh. Bất kể là sinh sản tự nhiên hay được sự hỗ trợ của y học thì điều này luôn luôn đúng.

Đối với những cặp đôi hiếm muộn đôi khi phải sử dụng những phương pháp hỗ trợ sinh sản như IUI hay IVF để có thể có thai thì tinh trùng của người đàn ông được xuất ra bằng cách thủ dâm và được các bác sĩ sử dụng cho thụ tinh.

Khi điều trị vô sinh bằng IUI hoặc IVF thì công cụ chọn lọc tự nhiên này bị mất đi

Tuy nhiên, trong mỗi lần xuất tinh người đàn ông có thể tạo ra hàng trăm triệu con tinh trùng trong mẫu tinh dịch. Nhưng phần lớn trong số chúng là tinh trùng không hữu ích, bất thường, không thụ tinh được thậm chí sinh ra em bé dị tật. Mỗi một trứng chỉ cần kết hợp với một tinh trùng duy nhất để tạo ra phôi và sau này phát triển thành em bé. Như vậy điều quan trọng là làm sao có thể chọn ra những tinh binh khoẻ mạnh từ hàng trăm triệu tinh trùng được tạo ra để kết hợp với trứng.

Trong thụ thai tự nhiên cơ thể người phụ nữ tạo ra nhiều rào cản giúp lựa chọn những tinh trùng mạnh khoẻ nhất. Tuy vậy, khi điều trị vô sinh bằng IUI hoặc IVF thì công cụ chọn lọc tự nhiên này bị mất đi. Vì vậy, chúng ta cần thiết kế ra những phương pháp sàng lọc mới giúp lựa chọn được tinh trùng tốt nhất, thích hợp cho thụ thai.

Nhược điểm của các phương pháp lựa chọn tinh trùng thường quy

Hiện tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản sử dụng chủ yếu hai phương pháp lựa chọn tinh trùng khá cổ điển là ly tâm Gradient nồng độ và “bơi lên trực tiếp” Swim – up. Hai phương pháp này cũng giúp loại bỏ phần lớn tinh trùng bất động, hình thái bất thường và các thành phần không cần thiết có trong tinh dịch.

Tuy nhiên, những phương pháp này vẫn mang một số nhược điểm như không thể loại bỏ được các tinh trùng có ADN bị phân mảnh. Sự phân mảnh ADN đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu là làm giảm sự thụ thai và làm tổ của phôi, dẫn đến tỷ lệ thành không không cao. Do đó, nhất thiết phải loại bỏ được những tinh trùng có vẻ bình thường này ra khỏi mẫu tinh trùng được sử dụng cho thụ tinh.

Hơn nữa, hai phương pháp truyền thống này cũng sử dụng nhiều bước ly tâm và thời gian thao tác lâu. Khiến cho mẫu tinh trùng trong quá trình xử lý có thể sinh ra các gốc ô xi hoá tự do, một chất gây hại cho tinh trùng.

*Những phương pháp cổ điển vẫn mang một số nhược điểm như không thể loại bỏ được các tinh trùng có ADN bị phân mảnh*

Sự ra đời của phương pháp lọc rửa tinh trùng bằng vi dịch với những ưu điểm vượt trội

Chính vì những nhược điểm của hai phương pháp thường quy, các nhà khoa học luôn muốn tìm ra phương pháp lọc rửa tinh trùng ưu việt hơn để chọn lựa được tinh binh khoẻ mạnh nhất. Lọc tinh trùng bằng dòng vi dịch (Microfluidic Sperm Selection – MFSS) đã ra đời để khắc phục những hạn chế đó.

Phương pháp này đã được sử dụng trong lâm sàng giúp chọn lựa tinh trùng cho các kỹ thuật như Bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI, hoặc sử dụng cho thụ tinh trong ống nghiệm IVF/ICSI. Theo đó, dụng cụ lọc tinh trùng được thiết kế mô phỏng lại nguyên lý chọn lọc của lớp màng nhày cổ tử cung trong sinh sản tự nhiên, do vậy chỉ những tinh trùng khoẻ mạnh mới có thể bơi qua được lớp màng này. Quy trình này được thực hiện trên một dụng cụ nhỏ thông minh được gọi là Chip.

Lọc rửa tinh trùng bằng dòng vi dịch đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu là hiệu quả hơn trong việc thu hồi tinh trùng chất lượng so với hai phương pháp truyền thống. Đặc biệt, phương pháp này không sử dụng các bước ly tâm nên không tạo ra các gốc ô xi hoá tự do có hại cho tinh trùng. Hơn nữa, người ta đã chỉ ra rằng tinh trùng sau lọc rửa bằng vi dịch hầu như tỷ lệ phân mảnh ADN rất thấp và không phát hiện được. Vì vậy, ngày càng có nhiều đơn vị lựa chọn và sử dụng phương pháp này lọc tinh trùng tốt cho bệnh nhân.

*Thiết bị dùng trong phương pháp lọc rửa tinh trùng bằng vi dịch*

IVF Hồng Ngọc – đơn vị đầu tiên áp dụng phương pháp lọc rửa tinh trùng bằng dòng vi dịch

Trong chuyến tu nghiệp tại Trung tâm GENNET – Trung tâm IVF – Di truyền – Sàng lọc trước sinh hàng đầu tại Séc, một trong bốn Trung tâm IVF lớn nhất Châu Âu, Chuyên viên phôi học Vũ Đình Chất đã có cơ hội tiếp cận với nhiều kĩ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại nhất hiện nay.

Cũng chính chuyến tu nghiệp này, chuyên gia Vũ Đình Chất đã mang phương pháp sàng lọc tinh trùng bằng dòng vi dịch về ứng dụng tại IVF Hồng Ngọc. Với phương pháp này, IVF Hồng Ngọc có thể giúp lựa chọn được tinh trùng tốt nhất cho các bệnh nhân vô sinh nam. Ngoài ra, chúng tôi còn sử dụng phương pháp lọc tinh trùng bằng từ trường giúp loại bỏ hầu hết các tinh trùng có bất thường về ADN. Sự kết hợp của các phương pháp điều trị này giúp nâng cao tỷ lệ thành công của IVF Hồng Ngọc.

Là một trong số những Trung tâm luôn đề cao việc cập nhật những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại nhất của thế giới, IVF Hồng Ngọc chắc chắn sẽ còn mang thêm nhiều phương pháp mới nhất của Quốc tế để giúp nâng cao tỷ lệ thụ thai cho các cặp đôi ở Việt Nam.