Tác giả: Bác sĩ lâm sàng Vũ Viết Hoàng – Trung tâm HTSS IVF Hồng Ngọc
U nang buồng trứng là căn bệnh phổ biến thường gặp ở chị em phụ nữ ở trong độ tuổi sinh sản. U nang buồng trứng là loại khối u thường gặp nhất, chiếm khoảng 3,6% các bệnh phụ khoa và đây cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh hàng đầu ở nữ giới. Trong bài viết dưới đây, bác sĩ Vũ Viết Hoàng sẽ giúp bạn đọc giải đáp những kiến thức về U nang buồng trứng.
Tổng quan về bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng là những khối u có vỏ bọc ngoài, bên trong có chứa chất dịch hoặc chất rắn dạng bã đậu có thể gặp ở mọi lứa tuổi. U nang buồng trứng gây ra rối loạn kinh nguyệt và suy giảm chức năng sinh sản của người phụ nữ. Một số trường hợp dẫn đến suy nhược cơ thể hoặc nguy hiểm hơn là tử vong do các biến chứng như tắc ruột, bí tiểu.
Các khối u buồng trứng cơ năng có thể gây nên dậy thì sớm do tiết ra lượng Estrogen đủ làm phát triển vú, xuất hiện lông mu, cơ quan sinh dục phát triển mặc dù thiếu sự rụng trứng. Do đó ở các bé gái dậy thì sớm nếu phát hiện buồng trứng to lên cần phải đến các cơ sở y tế có chuyên môn để xem xét cẩn thận các khối u buồng trứng bất thường.
Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh bị u buồng trứng có nguy cơ phát triển thành ung thư cao hơn so với phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Các khối u này tiến triển âm thầm với triệu chứng khó nhận biết hoặc thậm chí không gây ra triệu chứng bất thường, đôi khi vô hại và tự biến mất.
Phân loại u nang buồng trứng
U cơ năng
- Là những nang nhỏ chứa dịch, có thể gặp ở bất kỳ tuổi nào nhưng hay gặp ở tuổi dậy thì và tiền mãn kinh.
- Thường là những nang nhỏ, trên lâm sàng khó phát hiện, nhưng nếu khối u có kích thước từ 5-6 cm thì có thể sờ thấy, thường gặp ở phụ nữ độ tuổi mãn kinh, do đó bệnh nhân cần phải được theo dõi cẩn thận.
- Nang thường biến mất sau vài vòng kinh, nếu nang tồn tại trên 60 ngày với kinh nguyệt bình thường thì phải coi chừng đó là u thực thể.
- Bao gồm: nang bọc noãn, nang hoàng thể, buồng trứng đa nang.
U thực thể
- Chiếm 60-80% tất cả các loại u nang
- Bao gồm: u nang nước, u nang nhày, lạc nội mạc tử cung, u tế bào sáng, u Brenner, u đệm buồng trứng.
Một số nguyên nhân gây nên u nang buồng trứng
- Sử dụng quá nhiều liều lượng thuốc tránh thai dẫn đến những thay đổi hormone ở nữ giới.
- Chế độ ăn uống không khoa học, sử dụng ít thực phẩm từ tự nhiên như rau củ quả tươi xanh.
- Sử dụng nhiều thực phẩm chứa hormone như các loại thịt, trứng và sữa có chứa hormone tăng trưởng.
- Phụ nữ thường bị căng thẳng stress quá độ hoặc tăng cân mất kiểm soát có thể gây nên u nang buồng trứng.
- Gan bị nhiễm độc hoặc do làm việc quá tải.
Những triệu chứng thường gặp của bệnh
- Đau vùng chậu, thắt lưng hoặc đùi: Người bệnh có thể gặp các cơn đau mơ hồ vùng chậu, dọc thắt lưng hoặc đùi.
- Đau tức bụng dưới: Khối u có kích thước lớn có thể gây khó chịu tức thời cho người bệnh, đôi lúc cảm giác chướng bụng, bụng to, sờ thấy khối u. Đặc biệt khi có cảm giác đầy hơi liên tục hằng ngày, nôn và buồn nôn thì nên cảnh giác với những tế bào ác tính ở buồng trứng do các khối u ác tính không vỡ, sẽ biến chứng thành ung thư gây hoạt tử và nhiễm trùng.
- Đi tiểu liên tục: Do sự chèn ép lên bàng quang của khối u từ đó thôi thúc bạn có nhu cầu đi tiểu nhiều hơn, nhưng khi tiểu lại có cảm giác đau buốt, bứt rứt.
- Đau khi quan hệ tình dục: Một số u nang khi phát triển với kích thước lớn, có thể nằm ngay ở cổ tử cung gây cản trở. Do đó, bệnh nhân sẽ xuất hiện cảm giác đau đớn khi quan hệ.Cảm thấy đau ở một bên so với bên kia.
- Tăng cân không rõ nguyên nhân: Mặc dù không phải là triệu chứng điển hình của bệnh, tuy nhiên nếu bạn tăng cân bất thường đi kèm với một số triệu chứng kể trên thì bạn nên nghi ngờ và đến gặp bác sĩ để được thăm khám và phát hiện sớm.
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường
Những biến chứng nguy hiểm của u nang buồng trứng
Xoắn u nang
- Hay gặp ở khối u có kích thước nhỏ, cuống dài, không dính, xoắn nang có thể xảy ra khi đang mang thai, hoặc trong khi chuyển dạ.
- Do tuần hoàn máu đến buồng trứng bị ngưng trệ nên khi u xoắn bệnh nhân đau bụng dữ dội, liên tục, có thể buồn nôn, nôn, đôi khi có thể choáng vì đau.
Vỡ nang
- Biến chứng xảy ra khi áp lực dịch trong khối u quá lớn, gây vỡ u nang.
- Bệnh nhân đột ngột đau bụng, đau liên tục, hạ vị và hai hố chậu ấn đau, có phản ứng.
Chèn ép các tạng xung quanh
- Biến chứng này thường muộn, khi u đã phát triển lâu, kích thước lớn.
- U chèn ép bàng quang gây đái rắt, chèn ép trực tràng gây táo bón, đôi khi chèn ép niệu quản gây ứ nước bể thận, thậm chí có những khối u buồng trứng rất lớn chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây tuần hoàn bàng hệ, phù hai chi dưới, cổ trướng.
Nhiễm khuẩn nang
- Xảy ra khi xoắn nang.
- Làm nang to lên, dính vào các tạng xung quanh. Biểu hiện lâm sàng giống viêm nội mạc tử cung.
Chảy máu trong nang
- Chảy máu trong nang do xoắn nang.
Điều trị u nang buồng trứng
Đối với u nang buồng trứng cơ năng
Không cần điều trị, chỉ cần theo dõi từ 3-6 vòng kinh, nếu u nang buồng trứng cơ năng thì tự mất đi.
Đối với u nang buồng trứng thực thể
Cần phẫu thuật loại bỏ khối u càng sớm càng tốt để tránh dẫn đến biến chứng và ung thư hóa.
Các biện pháp dự phòng
- Sử dụng các loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe, hạn chế sử dụng thức ăn có chứa nhiều mỡ động vật, chất béo bão hòa, protein, chất kích thích. Thay vào đó, ăn nhiều loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc và các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C, hydrocacbon, cellulose,… Đồng thời, uống đủ từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể.
- Tăng cường chức năng giải độc của gan.
- Kiểm tra hoạt động của tuyến giáp.
- Làm việc điều độ kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý.
- Tăng cường thể lực bằng các bài tập thể dục nhẹ nhàng để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Việc phát hiện sớm u nang buồng trứng đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị u nang đúng cách và hiệu quả nhất. Có rất nhiều trường hợp đã chủ quan không đi thăm khám nên khi phát hiện thì khối u đã quá lớn dẫn tới việc phải cắt bỏ hoàn toàn khối u và buồng trứng từ đó làm giảm đi cơ hội làm mẹ, nặng hơn là dẫn tới vô sinh. Vì vậy chị em không được bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, để hiểu rõ hơn và phát hiện sớm về bệnh cũng như cách điều trị, phòng tránh bệnh u nang. Chị em nên đến thăm khám và trao đổi với các bác sĩ chuyên gia tại những trung tâm hỗ trợ uy tín như IVF Hồng Ngọc để phát hiện sớm bệnh và nâng cao cơ hội thụ thai.
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ:
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Trung tâm IVF Hồng Ngọc – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Cơ sở 1:
Add : Tầng 14, số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Hotline: 0915.960.139 – 0915.330.016
Fanpage: https://www.facebook.com/ivfhongngoc2014
Cơ sở 2:
Add: Tầng 12, số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0911.053.794 – 0886.042.084
Fanpage: https://www.facebook.com/ivfhongngoc2022
Xem thêm bài viết:
Hội chứng Buồng trứng đa nang và những nguy cơ gây vô sinh