Nang cơ năng buồng trứng: Tổng hợp kiến thức từ A-Z

Nang cơ năng buồng trứng là một triệu chứng không đáng lo ngại và thường sẽ tự khỏi sau một khoảng thời gian. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, u nang buồng trứng chức năng có thể có những biến chứng nguy hiểm nếu xuất hiện hiện tượng xoắn, vỡ hay chảy máu. Vậy thực chất nang cơ năng buồng trứng là gì?

Nang cơ năng buồng trứng là gì?

Nang cơ năng buồng trứng hay u nang buồng trứng chức năng là một túi hình thành trên bề mặt buồng trứng của phụ nữ trong hoặc sau khi rụng trứng và chứa trứng trưởng thành. Thông thường túi sẽ biến mất sau khi trứng rụng. Nếu trứng không được giải phóng, hoặc nếu túi đóng lại sau khi trứng được phóng ra, túi có thể phồng lên kèm theo chất dịch.

U nang buồng trứng chức năng hầu hết đều là các u nang vô hại. Chúng không gây ra triệu chứng và tự khỏi mà không cần điều trị. Nhưng nếu u nang trở nên lớn, nó có thể xoắn, vỡ hoặc chảy máu và có thể rất đau.

Nang cơ năng buồng trứng hay u nang buồng trứng chức năng là một túi hình thành trên bề mặt buồng trứng của phụ nữ trong hoặc sau khi rụng trứng và chứa trứng trưởng thành

Nguyên nhân nào gây ra nang cơ năng buồng trứng?

U nang buồng trứng cơ năng hình thành do những thay đổi nhỏ trong cách buồng trứng tạo ra hoặc phóng thích trứng. Có hai loại u nang cơ năng phổ biến:

Nang noãn xảy ra khi một túi trên buồng trứng không giải phóng được trứng và túi này phồng lên chứa dịch.
U nang hoàng thể xảy ra khi túi giải phóng trứng, sau đó đóng lại và chứa đầy chất lỏng.

Các triệu chứng nang cơ năng buồng trứng như thế nào?

Hầu hết các u nang buồng trứng cơ năng không gây ra triệu chứng gì cho cơ thể của người phụ nữ. Trong trường hợp u nang càng lớn thì khả năng gây ra các triệu chứng càng cao. Các triệu chứng đó có thể bao gồm:

Đau hoặc nhức ở bụng dưới, thường là khi bạn đang ở giữa chu kỳ kinh nguyệt.
Chậm trễ chu kỳ kinh nguyệt
Chảy máu âm đạo khi không có kinh.

Trong biến chứng nguy hiểm hơn, một số u nang buồng trứng cơ năng có thể xoắn hoặc vỡ ra và chảy máu theo kèm các triệu chứng khác như:

Đau đột ngột, dữ dội, thường kèm theo buồn nôn và nôn.
Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục.

Một số nang bị vỡ chảy máu đến mức cần phải điều trị ngay nếu không cơ thể người phụ nữ sẽ bị mất máu quá nhiều.

Phát hiện u nang cơ năng buồng trứng bằng cách nào?

Do u nang cơ năng thường không gây ra triệu chứng rõ rệt nào nên thường khi người phụ nữ bị đau vùng chậu hoặc chảy máu thì có thể kiểm tra tổng thể, qua đó có thể phát hiện u nang cơ năng buồng trứng.

Người phu nữ có thể được chỉ định khám vùng chậu, tiền sử các triệu chứng, chu kỳ kinh nguyệt, tiền sử gia đình và siêu âm qua ngã âm đạo (sử dụng một cây đũa hẹp đặt trong âm đạo). Nếu bác sĩ phát hiện ra u nang buồng trứng khi khám vùng chậu, siêu âm qua ngã âm đạo hoặc ổ bụng có thể giúp chỉ ra loại u nang.

Nếu siêu âm cho thấy bạn bị u nang buồng trứng chức năng chứa đầy dịch nhưng không khiến đau dữ dội, bác sĩ có thể đề nghị một khoảng thời gian chờ đợi để theo dõi kỹ hơn các triệu chứng xem có thuyên giảm hay diễn biến nặng hơn. Sau đó, bạn có thể kiểm tra u nang 1 đến 2 tháng sau đó để xem liệu nó có thay đổi về kích thước hay không. Hầu hết các u nang sẽ biến mất sau 1 đến 2 tháng mà không cần điều trị hoặc sau 1 hoặc 2 kỳ kinh nguyệt.

Bác sĩ sẽ đề nghị xét nghiệm hoặc điều trị thêm nếu thấy xuất hiện các trường hợp sau:

Siêu âm ban đầu không cho thấy rõ loại u nang hoặc khối u nào đang có hoặc cả hai buồng trứng đều bị ảnh hưởng.
Bạn bị đau vừa đến nặng hoặc chảy máu âm đạo.
Một u nang buồng trứng cơ năng được chẩn đoán không nhỏ đi hoặc biến mất như mong đợi.
Bạn có các yếu tố nguy cơ mắc ung thư buồng trứng, chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc thay đổi gen. Nguy cơ ung thư buồng trứng của bạn càng cao, càng có nhiều khả năng nên xét nghiệm tích cực để tìm ra nguyên nhân của khối u buồng trứng.

Điều trị u nang buồng trứng chức năng

Hầu hết các u nang buồng trứng cơ năng đều vô hại, không gây ra triệu chứng và tự khỏi mà không cần điều trị. Khi cần điều trị, các mục tiêu điều trị bao gồm:

Giảm các triệu chứng đau hoặc áp lực vùng chậu.
Ngăn chặn nhiều u nang phát triển hơn bằng cách ngăn chặn sự rụng trứng. Điều trị bằng thuốc tránh thai ngăn cản sự rụng trứng.

Điều trị tại nhà

Điều trị tại nhà có thể giúp giảm bớt sự khó chịu của u nang buồng trứng cơ năng.

Sử dụng nhiệt, chẳng hạn như chai nước nóng, đệm sưởi hoặc bồn tắm nước ấm, để thư giãn các cơ đang căng và giảm chuột rút.
Dùng thuốc giảm đau như Acetaminophen (chẳng hạn như Tylenol), thuốc chống viêm không steroid (NSAID) (chẳng hạn như Advil hoặc Aleve), và aspirin. Để chắn chắn an toàn hãy tham khảo trước ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Các loại trà thảo mộc, chẳng hạn như hoa cúc, bạc hà, mâm xôi và dâu đen, có thể giúp làm dịu cơ bắp căng thẳng và tâm trạng lo lắng.
Làm trống bàng quang ngay khi bạn có nhu cầu đi tiểu.
Táo bón không gây ra hoặc điều trị u nang buồng trứng nhưng có thể làm tăng thêm sự khó chịu ở vùng chậu của bạn. Vậy nên hãy ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tránh táo bón.

Điều trị u nang buồng trứng chức năng — Chườm nóng phần bụng để thư giãn các cơ đang căng và giảm chuột rút

Điều trị ban đầu

Vì u nang buồng trứng cơ năng thường tự biến mất mà không cần điều trị, bác sĩ có thể đề nghị một thời gian theo dõi mà không cần điều trị để xem liệu u nang buồng trứng của bạn có thuyên giảm hay tự biến mất. Bác sĩ sẽ khám vùng chậu sau 1 đến 2 tháng để xem liệu u nang có thay đổi kích thước hay không.

Nếu u nang buồng trứng không biến mất, bác sĩ có thể tiến hành thêm các xét nghiệm để chắc chắn rằng các triệu chứng không phải do một loại tăng trưởng buồng trứng khác gây ra. Điều trị tại nhà bằng nhiệt và thuốc giảm đau thường có thể giúp giảm các triệu chứng khó chịu trong thời gian này.

Điều trị khi tình trạng nặng hơn

Nếu u nang buồng trứng cơ năng không biến mất, có biểu hiện bất thường trên hình ảnh siêu âm hoặc gây ra các triệu chứng rõ ràng hơn thì người bệnh có thể cần điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.

Bác sĩ có thể đề nghị thử dùng thuốc tránh thai trong vài tháng để ngăn hình thành nhiều u nang hơn.
Hoặc tình trạng nặng hơn, nếu u nang buồng trứng cơ năng gây đau đớn không biến mất mặc dù đã điều trị y tế có thể cần phẫu thuật cắt bỏ u nang thông qua một vết rạch nhỏ (nội soi ổ bụng).
Nếu u nang có biểu hiện bất thường trên hình ảnh siêu âm hoặc có các yếu tố nguy cơ khác của ung thư buồng trứng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ thông qua phẫu thuật mở ổ bụng thay vì sử dụng nội soi.

Nguy cơ u nang cơ năng buồng trứng sau khi mãn kinh

Sau khi mãn kinh, nguy cơ ung thư buồng trứng ở người phụ nữ tăng lên. Đây là lý do tại sao tất cả sự phát triển buồng trứng sau mãn kinh đều được kiểm tra cẩn thận để tìm các dấu hiệu ung thư. Một số bác sĩ sẽ khuyên bạn nên cắt bỏ buồng trứng khi có bất kỳ loại u nang nào phát triển trên buồng trứng sau khi mãn kinh.

Trong 5 năm sau khi mãn kinh, một số phụ nữ vẫn sẽ bị u nang buồng trứng cơ năng. Một số u nang buồng trứng sau mãn kinh, được gọi là u nang đơn bào có thành mỏng và một ngăn, hiếm khi liên quan đến ung thư.

Xem thêm các bài viết chuyên môn tại: https://ivfhongngoc.com/kien-thuc-vi