English
Prolactin là hormone được tiết ra từ thùy trước của tuyến yên (nằm ở não). Tăng prolactin trong máu xuất hiện do bất thường ở tuyến yên làm rối loạn chức năng cơ thể và đây là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh nữ do vô kinh.
Hormone Prolactin là gì?
Prolactin là một cơ quan có kích thước nhỏ ở sàn não thất ba, trong hố yên của thân xương bướm. Vai trò chính của prolactin là kích thính bài tiết sữa. Bình thường, phụ nữ không mang thai thì chỉ số prolactin thấp, nó chỉ cao trong thời gian thai kì và sinh con.
Xét nghiệm prolactin có thể được sử dụng với một số xét nghiệm về nội tiết tố (hormone) khác nhằm:
– Xác định nguyên nhân xuất hiện sữa khi mẹ không mang thai hoặc cho con bú.
– Chẩn đoán nguyên nhân rối loạn kinh nguyệt hoặc vô sinh ở phụ nữ.
– Chẩn đoán nguyên nhân vô sinh và rối loạn chức năng cương dương ở nam giới.
– Phát hiện, chẩn đoán, đánh giá kết quả điều trị và phát hiện sự tái phát của khối u sản xuất thừa prolactin (prolactinomas) ở cả nam và nữ.
– Đánh giá chức năng thùy trước tuyến yên hoặc rối loạn tuyến yên khác ở cả nam và nữ.
Nguyên nhân tăng prolactin máu
Nguyên nhân sinh lý
– Tăng prolactin trong khi ăn, ngủ, khi bị stress và thay đổi theo độ tuổi.
– Thay đổi nồng độ prolactin do đang trong thai kì, cho con bú, trong chu kì kinh nguyệt.
– Ngoài ra tăng nồng độ prolactin còn gặp ở những người mắc hội chứng đa nang buồng trứng.
– Tăng prolactin máu do dùng thuốc: Gồm nhóm thuốc Dopamine autagonist: Phenothiazine, Thioxanthinesl; nhóm thuốc Methyldopa, Reserpin hay nhóm thuốc Cocain, Opiates, Estrogen, Verapamil.
Nguyên nhân bệnh lý
– Nhóm bệnh không liên quan đến trục hạ đồi- tuyến yên như : Suy giáp, suy thận mạn, xơ gan, u tiết prolactin ngoài tuyến yên, tổn thương tủy cột sống, tổn thương thành ngực,.
– Nhóm liên quan đến trục hạ đồi- tuyến yên như: U tuyến yên, u màng não, cường tuyến yên, hội chứng Cushing, tổn thương cuống tuyến yên
Biến chứng vô sinh nữ do tăng prolactin máu
– Tăng prolactin máu gây tiết sữa, vô kinh thứ phát, rậm lông và làm rối loạn chức năng điều hòa sản xuất nội tiết của cơ thể.
– Tăng Prolactin do bệnh lý về tuyến yên sẽ phá vỡ sự cân bằng nội tiết trong cơ thể, ức chế sự rụng trứng gây vô sinh nữ.
– Tăng Prolactin trong các trường hợp mắc hội chứng buồng trứng đa nang khiến trứng kém phát triển và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
Phương pháp điều trị tăng prolactin máu
Điều trị nội khoa
– Điều trị nội khoa bằng đồng vận Dopamin: Dùng Dopamin agonist – là dẫn xuất lysergic acid. Dopamin agonist kết hợp với thụ thể của Dopamin và bắt chước Dopamin ức chế tuyến yên chế tiết ra hormone Prolactin
– Kết quả điều trị: Khoảng 80% bệnh nhân tăng prolactin máu bị vô kinh, tiết sữa bất thường có thể phục hồi chu kỳ kinh nguyệt. Thời gian có kinh lại là 5 – 7 tuần, ngừng tiết sữa hoàn toàn chiếm 50-60% với thời gian trung bình là 12,7 tuần. Tuy nhiên, việc điều trị cần dựa vào pháp đồ của các bác sĩ chuyên khoa.
Điều trị ngoại khoa
– Phẫu thuật nội soi tuyến yên xuyên xương bướm: Phương pháp phẫu thuật này lấy khối u nhỏ với giới hạn mức độ an toàn cao qua xương bướm bằng vi phẫu thuật, tuy nhiên lại thường rất khó khăn trong phẫu thuật triệt để.
– Hiệu quả phẫu thuật: Khả năng phục hồi chu kỳ kinh nguyệt khoảng 30% với Macroadenomaf (u lớn hơn 10mm), khoảng 70% với Microadenomaf (u nhỏ hơn 10 mm). Tỷ lệ tái phát sau phẫu thuật từ 30-70%, 10-30% có tổn thương vùng hạ đồi.
Để biết thêm thông tin hoặc đặt lịch thăm khám, tư vấn, điều trị xin vui lòng liên hệ:
Trung tâm IVF Hồng Ngọc – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Add: Tầng 14, số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Hotline: 0915.960.139 – 0915.330.016
Tel: +(84-24) 3927 5568 ext 6820/6825
Email: arthongngoc@hongngochospital.vn
Xem thêm bài viết:
Những kiến thức cần biết về lạc nội mạc tử cung