English
Tác giả: Bác sĩ lâm sàng IVF Hồng Ngọc Vũ Viết Hoàng (hoangvv@hongngochospital.vn)
Bệnh lý tuyến giáp có ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản ? Việt Nam mỗi năm có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn và con số này ngày càng gia tăng với nhiều nhóm nguyên nhân khác nhau. Trong đó không thể không nhắc đến nhóm nguyên nhân do rối loạn nội tiết của tuyến giáp.
Bệnh lý tuyến giáp đa số gặp ở nữ giới và là một trong số những bệnh về nội tiết hay gặp nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Vậy ảnh hưởng của bệnh lý tuyến giáp đến khả năng sinh sản của phụ nữ thế nào? Chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tổng quan về tuyến giáp
Tuyến giáp là một cơ quan có màu đỏ nâu và giàu mạch máu nằm ở mặt trước phần dưới của cổ gồm 2 thuỳ nối với nhau tại eo giáp. Tuyến giáp là một trong các tuyến nội tiết lớn và quan trọng nhất của cơ thể, nặng khoảng 25 gam, biến đổi và to ra trong kì kinh nguyệt và có thai.
Uớc lượng kích thước tuyến giáp có ý nghĩa quan trọng trên lâm sàng để đánh giá và kiểm soát các rối loạn tuyến giáp. Điều này được thực hiện dễ dàng và chính xác thông qua siêu âm tuyến giáp.
Hormone tuyến giáp có vai trò quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể:
– Tăng cường trao đổi chất, kích thích sinh trưởng, phát dục
– Tác động đến hoạt động của tuyến sinh dục và tuyến sữa
– Kích thích hoạt động và tăng lưu lượng máu qua tim
– Tăng cường hô hấp cung cấp oxy cho sự chuyển hoá ở các mô cơ quan
– Kích thích hệ thần kinh phát triển và hoàn thiện
– Tác động lên chuyển hoá glucid, lipid,…
Nhìn chung, tuyến giáp có ảnh hưởng đến sự chuyển hoá, kích thích quá trình sinh sản và tăng trưởng của tế bào.
Vì vậy rối loạn nội tiết tuyến giáp sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ về sức khoẻ mà đến cả khả năng sinh sản của người phụ nữ.
Các bệnh lý tuyến giáp thường gặp
– Suy giáp
– Cường giáp
– Bướu lành tuyến giáp
– Ung thư tuyến giáp
Trong đó suy giáp và cường giáp là hai bệnh lý thường gặp trên lâm sàng tại các các trung tâm hỗ trợ sinh sản. Chúng ta cùng đi tìm hiểu mối liên quan của nó với vô sinh, hiếm muộn.
Ảnh hưởng của tuyến giáp đến khả năng sinh sản của người phụ nữ
Tuyến giáp được điều khiển bởi các hormone từ trục hạ đồi – tuyến yên. Vùng hạ đồi sản xuất ra TRH (thyrotropin releasing hormone) sẽ kích thích các tế bào thyrotroph nằm ở thuỳ trước của tuyến yên giải phóng ra TSH (thyroid stimulating hormone) là hormone kích thích tuyến giáp sản xuất ra hormone T3 (triiodothyronine) và T4 (tetraiodothyronine).
Khi nồng độ T4 trong máu giảm, thụ thể TRH và sự tổng hợp TSH sẽ tăng lên, làm tăng đáp ứng của TSH với TRH. Ngược lại khi nồng độ T4 tăng, thụ thể TRH và sự tổng hợp TSH sẽ giảm, làm giảm đáp ứng của TSH với TRH.
Suy giáp là gì?
Là sự thiếu hụt hormone tuyến giáp dẫn đến rối loạn ở nhiều cơ quan, trong đó có hệ sinh sản. Bệnh nhân bị suy giáp sẽ có TSH cao hơn và nồng độ T4 tự do thấp hơn bình thường.
Sự thiếu hụt hormone tuyến giáp làm tăng TRH, kích thích các tế bào lactotroph tăng sản xuất prolactin dẫn đến rối loạn nhịp chế tiết GnRH. Ở những người suy giáp có sự giảm sút ái lực gắn kết của SHBG (sex hormone binding globulin) nên làm tăng nồng độ estrogen tự do. Ngoài ra T4 còn kích thích các tế bào hạt tăng sản xuất các steroid.
Hậu quả của suy giáp là dẫn đến sự thiếu hụt hormone FSH và LH, từ đó ảnh hưởng lên sự phát triển của nang noãn và gây rối loạn rụng trứng.
Người phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bị suy giáp thường có kinh nguyệt không đều, kinh thưa và đa kinh (do giảm các yếu tố đông máu VII, VIII, IX, XI)
Điều trị suy giáp: mục tiêu để cải thiện các triệu chứng lâm sàng và phục hồi các rối loạn chuyển hoá. Thuốc điều trị thường được dùng nhất là levothyroxine sodium với liều 1-2 µg/ kg/ ngày để duy trì nồng độ TSH trong khoảng 0,5-2,5 mU/L. Sau khi TSH trở về ngưỡng bình thường, ta vẫn cần theo dõi nồng độ TSH mỗi 6-8 tuần để điều chỉnh phác đồ điều trị cho thích hợp.
Cường giáp là gì?
Là một hội chứng do nhiều nguyên nhân khác nhau gây tăng tiết hormone tuyến giáp T3 và T4 dẫn đến các biểu hiện điển hình như tim đập nhanh, gầy sút cân, run tay, lo lắng và tăng nhu động ruột.
Bệnh được chẩn đoán thông qua chỉ số giảm nồng độ TSH và tăng nồng độ T4 tự do so với ngưỡng giá trị bình thường.
Phụ nữ bị cường giáp thì ít bị rối loạn kinh nguyệt hơn so với suy giáp và vẫn duy trì được sự phóng noãn nên ảnh hưởng của nó tới sự vô sinh hiếm muộn là không cao.
Hai phương pháp điều trị cường giáp là:
+ Giảm triệu chứng: propanolol (thuốc ức chế beta) có thể giảm được các triệu chứng do ảnh hưởng của hormone giáp lên các tuyến ngoại biên.
+ Kháng giáp trạng: có thể sử dụng các thuốc như thioamide, propylthiouracil, methimazole.
Kết luận
Đây là một trong những bệnh lý về nội tiết thường gặp nhất trên lâm sàng ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản. Đồng thời với những ảnh hưởng không nhỏ của nó đến khả năng sinh đẻ, chúng ta cần chú trọng phòng ngừa các bệnh lý tuyến giáp bằng cách:
– Duy trì cân nặng hợp lý bằng chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục thể thao đều đặn, không tăng hoặc giảm cân đột ngột.
– Cân bằng cuộc sống và công việc để tránh căng thẳng, stress trong thời gian dài.
– Ngủ đủ giấc
– Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là i-ốt…
Mặc dù vậy nhưng với bệnh lý tuyến giáp nếu được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng, hiệu quả thì nữ giới vẫn có khả năng sinh đẻ và mang thai bình thường. Các thuốc điều trị cũng rất an toàn và ít ảnh hưởng đến thai nhi. Quan trọng nhất là bạn cần chú ý đến sức khoẻ của bản thân và đến các cơ sở y tế uy tín khi có các dấu hiệu nghi ngờ để được thăm khám và điều trị hiệu quả.
> ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ:
Trung tâm IVF Hồng Ngọc – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Cơ sở 1:
Add : Tầng 14, số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
Hotline: 0915.960.139 – 0915.330.016
Fanpage: https://www.facebook.com/ivfhongngoc2014
Cơ sở 2:
Add: Tầng 12, số 8 Châu Văn Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline: 0911.053.794 – 0886.042.084