Tại sao tuổi thai lại tính theo ngày đầu kỳ kinh cuối?

Tác giả: Bác Sĩ Lê Duy Thảo – IVF Hồng Ngọc

Để có một thai kỳ khỏe mạnh thì việc theo dõi thai là một điều không thể thiếu. Trong đó tuổi thai là một trong những yếu tố đơn giản nhưng lại không kém phần quan trọng với việc đánh giá phát triển thai nhi. Tuy nhiên, việc tính tuổi thai vẫn có nhiều nhầm lẫn mà bài viết hôm nay sẽ giúp các bạn hiểu rõ.

Mục đích chính của việc xác định tuổi thai là gì?

Việc xác định tuổi thai nhằm đánh giá sự phát triển của thai nhi trong buồng tử cung cũng như là mốc thời gian cho những xét nghiệm, can thiệp lên thai nhi. Ngoài ra, tuổi thai còn được dùng để dự kiến ngày sinh cho thai phụ.

Khi theo dõi thai kỳ, chúng ta sẽ đánh giá sự phát triển thai nhi theo các mốc thời gian và so sánh chúng với giá trị trung bình của hàng triệu thai kỳ khỏe mạnh đã được thu thập tổng hợp.

*Tính tuổi thai để giúp theo dõi rõ sự phát triển của thai nhi*

Những phương pháp để đánh giá tuổi thai

1.Tính theo ngày đầu của kỳ kinh cuối

Thông thường tuổi thai được tính theo ngày đầu kỳ kinh cuối. Cụ thể, ngày đầu kỳ kinh cuối được tính là ngày đầu của thai kỳ. Đây là một phương pháp đơn giản, không yêu cầu cao về trình độ hay trang bị máy móc.

Tuy nhiên vấn đề đặt ra ở đây là ở ngày đầu kỳ kinh cuối không phải là ngày thụ thaivì thời điểm đó phôi thai chưa được hình thành.. Tuy nhiên vì sao lại không tính tuổi thai theo ngày thụ thai? Câu trả lời rất đơn giản là so với ngày đầu kỳ kinh cuối thì tính ngày thụ thai phức tạp hơn rất nhiều.

Như chúng ta đã biết chu kỳ kinh nguyệt có thể dao động từ 21 đến 35 ngày và thời gian pha hoàng thể là cố định, do đó thời gian rụng trứng đổi với phụ nữ có kinh nguyệt bình thường và đều có thể giao động từ 7 đến 21 ngày. Trong khi đó, trứng có thể “chờ” thụ tinh 1 ngày, trong khi tinh trùng có thể “chờ” thụ tinh lên đến 5 ngày. Việc này khiến cho việc xác định ngày thụ thai là vô cùng khó khăn và tính chính xác không được cao.

2. Siêu âm trong 3 tháng đầu thai kỳ

Hiện nay, phương pháp tính tuổi thai được áp dụng rộng rãi và có phần chính xác hơn cả là tính tuổi thai theo kết quả siêu âm trong 3 tháng đầu thai kỳ. Do trong ba tháng đầu thai kỳ thì sự phát triển của thai nhi ít phụ thuộc vào yếu tố nào khác ngoài tuổi thai nên việc đánh giá sẽ cho độ chính xác cao nhất.

Cụ thể, trong 3 tháng đầu thai kỳ thì bác sĩ khi siêu âm cho sản phụ sẽ đo các kích thước túi thai hoặc chiều dài đầu – mông thai nhi, từ đó sẽ tính toán tuổi thai theo sự phát triển của thai nhi. Phương pháp này có thể áp dụng với những trường hợp không nhớ ngày đầu kỳ kinh cuối hay kinh nguyệt không đều.

Tuy có độ chính xác cao nhưng phương pháp siêu âm này yêu cầu trình độ chuyên môn bác sĩ cũng như trang thiết bị phải đáp ứng đủ điều kiện nhất định, nên chưa thể áp dụng rộng rãi cho vùng sâu vùng xa hay những vùng dân trí chưa phát triển không có thói quen siêu âm kiểm tra thai 3 tháng đầu. Để đánh giá chính xác nhất thì nên siêu âm đánh giá trong khoảng tuần 10 đến tuần 13 cộng 6 ngày.

*Siêu âm là phương pháp đánh giá tuổi thai chính xác nhất*

3. Đo chiều cao tử cung

Tuy nhiên với những trường hợp không nhớ ngày đầu kỳ kinh cuối cũng như không có điều kiện siêu âm kiểm tra thì ta có thể ước lượng tuổi thai bằng cách đo chiều cao tử cung (khoảng cách từ xương mu đến đáy tử cung).

Kể từ tháng thứ 2 thì mỗi tháng chiều cao tử cung sẽ tăng thêm 4cm. Dựa vào đó ta có thể ước lượng gần chính xác tuổi thai theo công thức:

Tuổi thai (tính theo tháng) = (Chiều cao tử cung/4) + 1. Hoặc ước lượng:

– 12 tuần tuổi tương đương khoảng 1/3 phía trên xương mu

– 16 tuần tuổi tương đương khoảng 2/3 phía trên xương mu

– 20 tuần tuổi tương đương điểm rốn

– 24 tuần tuổi cao hơn rốn một chút

– 28 tuần tuổi bằng 1/4 ở đỉnh bụng, phía trên rốn

– 32 tuần tuổi bằng 2/4 ở đỉnh bụng, phía trên rốn

– 36 tuần tuổi bằng 3/4 ở đỉnh bụng, phía trên rốn.

Việc tính tuổi thai trong những trường hợp thụ tinh nhân tạo IVF có gì khác biệt?

*Trong trường hợp chuyển phôi, tuổi thai sẽ được tính theo công thức nhất định*

Với những trường hợp thực hiện thụ tinh nhân tạo thì tuổi thai hoàn toàn có thể được tính theo những cách ở trên. Tuy nhiên, do ngày chuyển phôi được bác sĩ chỉ định và điều chỉnh cá thể hóa sao cho phù hợp với từng bệnh nhân nên nếu sử dụng phương pháp tính ngày đầu kỳ kinh cuối có thể gây ra sai số trong một số trường hợp nhất định. Vì vậy, trong trường hợp chuyển phôi thì ta nên tính tuổi thai theo công thức:

Với phôi ngày 3: Tuổi thai được tính từ ngày chuyển phôi cộng với 2 tuần 3 ngày.

Với phôi ngày 5: Tuổi thai được tính từ ngày chuyển phôi cộng với 2 tuần 5 ngày.

Việc tính tuổi thai theo công thức này sẽ đánh giá chính xác được sự phát triển thai nhi.

Tóm lại, tuổi thai là một trong những yếu tố quan trọng giúp đánh giá sự phát triển thai nhi trong buồng tử cung. Các phương pháp tính tuổi thai có thể sai lệch một chút với thực tế nhưng không quá lớn. Việc nắm được được chính xác tuổi thai giúp các bạn có thể chủ động trong quá trình chăm sóc bản thân và em bé. Lời khuyên là nên đi khám theo dõi định kỳ khi mang bầu sẽ giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh.

Chúc các mẹ có một thai kỳ an vui.