Vai trò của tinh trùng và những kiến thức cơ bản

Sinh con, đó là sự kết hợp thần kỳ theo quy luật tự nhiên. Để ra đời một đứa trẻ nhân tố quan trọng đó chính là vai trò của tinh trùng.

Vai trò của tinh trùng và những kiến thức cơ bản, sự ra đời, cách thức hoạt động cũng như những yếu tố phụ thuộc là tiền đề giúp nâng cao chất lượng tinh trùng. Từ đó, có những điều chỉnh phù hợp để sinh ra những đứa con khỏe mạnh.

Khởi nguyên

Ai cũng biết, Testosterone là hormone sinh dục nam. Hormone này có vai trò quyết định đến sự hình thành và phát triển tính dục nam ở nam giới. Trong đó bao gồm cơ quan sinh dục nam, các đặc điểm nam tính như râu, tóc, đường nét cơ thể…

Testosterone được hình thành nhờ một hormone quan trọng là Luteinizing Hormone (gọi tắt là LH). LH và FSH (Follicle Stimulating Hormone) được gọi là hai nội tiết tố nam. Chúng được tiết ra từ thùy trước tuyến yên (nằm ở đáy não bộ).

LH tác động vào tế bào Leydig trong tinh hoàn sản xuất ra nội tiết tố sinh dục nam Testosterone.

Testosterone cùng với FSH tác động lên ống sinh tinh trong tinh hoàn giúp kích thích sinh tinh. Tức là khởi nguyên hình thành tinh trùng.

Tinh trùng hình thành như thế nào?

Tinh trùng là tế bào sinh sản ở nam giới. Tại tinh hoàn, trong các ống sinh tinh, các tinh nguyên bào (tế bào gốc) liên tục phân chia, biến đổi phát triển thành tinh trùng. Quá trình này mất gần 70 ngày (khoảng hơn 2 tháng).

Sau đó, tinh trùng giải phóng khỏi tinh hoàn, đi đến mào tinh. Mào tinh là một ống dài làm cầu nối giữa 2 ống sinh tinh đến ống dẫn tinh trong dương vật. Trong khoảng 2-10 ngày, tinh trùng liên tục di chuyển, vượt qua mào tinh, trưởng thành và “bơi” rất nhanh.

Trong quá trình phóng tinh (xuất tinh), tinh trùng “bơi” đến niệu đạo dương vật. Trên hành trình, tinh trùng được hòa lẫn trong một hỗn hợp dịch trong suốt. Dịch này được tiết ra từ túi tinh và tuyến tiền liệt, cowper (tuyến hành niệu đạo). Hỗn hợp này mang theo tinh trùng gọi là tinh dịch. Chúng được phóng xuất ra khỏi niệu đạo dương vật khi được kích thích cực đại.

Cấu tạo của tinh trùng

Tinh trùng trưởng thành có cấu tạo gồm 3 phần là đầu, cổ và đuôi. Chiều dài trung bình của tinh trùng trưởng thành là khoảng 50 – 60 μm

Phần đầu tinh trùng: có hình dạng như giọt nước dẹt, bên trong chứa nhân mang bộ NST đơn bội (1n), 23 NST trong đó có 1 NST giới tính là X hoặc Y.

Mỗi tinh trùng sẽ có một bộ gen riêng biệt. Phía trên nhân có túi cực hình đầu mũ, chứa các enzyme có tác dụng phá bỏ các chướng ngại vật và lớp màng ngoài của trứng, giúp tinh trùng có thể chui vào bên trong để thụ tinh với trứng.

Phần cổ tinh trùng: đây là phần rất mềm và làm cho đầu tinh trùng dễ dàng di chuyển từ bên này sang bên kia như đông tác bơi.

Phần đuôi tinh trùng: phần đuôi được chia thành 3 đoạn là giữa, chính và cuối. Trong đó, phần giữa chứa các ty thể, chúng sử dụng glucose và fructose để tạo thành năng lượng giúp tinh trùng có thể di chuyển.

Còn phần đuôi mỏng và thon giúp tinh trùng có thể dễ dàng bơi thuận lợi.

Hình dạng tinh trùng bình thường

Theo WHO 2010 khuyến cáo thì nên đánh giá hình dạng tinh trùng theo tiêu chuẩn của Kruger. Theo đó, hình dạng tinh trùng được đánh giá dựa vào kết quả khảo sát những tinh trùng có thể vượt qua lớp chất nhày cổ tử cung hay sự gắn kết của tinh trùng trên bề mặt màng sáng của tế bào trứng.

Dựa vào đó, hình dạng tinh trùng bình thường khi có phần đầu, cổ và đuôi bình thường.

Bên cạnh đó, theo nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tỉ lệ hình dạng bình thường của tinh trùng có ảnh hưởng đến khả năng có thai tự nhiên hoặc khả năng có thai khi điều trị bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như IUI hay IVF.

Vai trò của tinh trùng trong quá trình thụ thai

Trong quá trình giao hợp, tinh dịch người nam được phóng xuất vào trong âm đạo người nữ. Sau đó, tinh trùng phải bơi rất nhanh với tốc độc 16km/h. Nếu tinh trùng bơi đến đúng thời điểm gần ngày rụng trứng sẽ vượt qua nút nhầy cổ tử cung. Sau đó, tinh trùng bơi đến ống dẫn trứng – nơi mà trứng sau khi rụng di chuyển đến.

Mỗi lần xuất tinh, tinh dịch chứa khoảng 180 triệu tinh trùng. Trong số đó, chỉ có 1 tinh trùng khỏe mạnh nhất mới phá vỡ được lớp vỏ trứng. Ngay sau khi tinh trùng đầu tiên chui vào trong, trứng lập tức ngăn chặn mọi sự xâm nhập khác, bắt đầu quá trình thụ thai.

Thụ thai là một quá trình kết hợp các thông tin di truyền của tinh trùng và trứng tạo ra một tế bào mới. Tế bào mới liên tục phân chia, hình thành một nhóm tế bào gọi là phôi thai. Trong khi đó, chúng vẫn tiếp tục di chuyển từ ống dẫn chứng xuống khoang tử cung. Sau khi xuống đến tử cung, phôi thai sẽ bám vào thành tử cung, làm tổ. Chỉ sau khoàng 3-7 ngày, quá trình thụ thai hoàn thành.

3 yếu tố quyết định chất lượng tinh trùng

Để thụ thai thành công, chất lượng tinh trùng ở người nam là một yếu tố quyết định (bên cạnh trứng ở người nữ). 3 yếu tố quyết định đến chất lượng tinh trùng là:

– Số lượng tinh trùng

– Khả năng vận động của tinh trùng

– Hình thái tinh trùng

Quãng đường tinh trùng từ khi hình thành đến khi tiếp cận được trứng là một hành trình dài, vô cùng gian nan. Chưa tính đến những ngoại tác động thì vốn dĩ, tinh trùng đã phải trải qua rất nhiều cửa ải. Trong quá trình đó có vô số tinh trùng thất bại. Vì vậy, số lượng tinh trùng được phóng xuất càng lớn thì xác xuất thành công càng cao.

Mặt khác, bản thân tinh trùng phải khỏe để vượt qua những chướng ngại, đủ sức phá vỡ lớp vỏ kiên cố bao quanh trứng để đi vào trong. Chúng phải đủ nhanh, đủ mạnh để hoàn thành nhiệm vụ trong tối đa 72h tồn tại. Càng lâu, tinh trùng càng suy yếu.

Hình thái tinh trùng bị phụ thuộc chủ yếu vào gen di truyền. Nếu bản thân người nam có bộ gen di truyền tốt, tuổi tác phù hợp thì tinh trùng vẫn phải chịu các ngoại tác động không mong muốn. Ví dụ như tồn dư chất độc trong cơ thể (do sử dụng thuốc, nhiễm độc, thuốc lá, thực phẩm…), nhiệt độ cao do sốt, làm dị dạng hình thái tinh trùng.

Vai trò của tinh trùng là không thể phủ nhận. Càng không thể bỏ qua đó là những yếu tố quyết định đến chất lượng tinh trùng. Hiểu rõ được điều này, nam giới cần có sự chuẩn bị nhất định để chào đón những thiên thần khỏe mạnh.